Διατροφή & Υγεία:
Όσπρια: Ένας "θησαυρός" της φύσης στο τραπέζι μας

Δημοσιεύθηκε: 24/2/2014 - Εμφανίσεις: 6676

Tweet

Τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, η φάβα, ο αρακάς, τα κουκιά, τα λούπινα, το λαθούρι κ.ά. αποτελούν μια ολόκληρη κατηγορία φυσικών τροφών, τα όσπρια. Όλες αυτές οι τροφές αποτελούνται από τα αποξηραμένα ώριμα σπέρματα συγκεκριμένης ομάδας φυτών, τα οποία ονομάζονται ψυχανθή.

Τα όσπρια εδώ και χιλιετίες αποτελούν βασικό στοιχείο της ανθρώπινης διατροφής. Αυτή η ομάδα των τροφίμων, με την πολύ υψηλή διατροφική αξία, βοήθησε αποτελεσματικά στην επιβίωση και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου είδους, ειδικά σε δύσκολες περιόδους, όπου οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες είχαν απειλήσει με υποσιτισμό μεγάλες ομάδες πληθυσμών παγκοσμίως.

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος συγγραφέας Ουμπέρτο Έκο απέδωσε ειδικό φόρο τιμής στα όσπρια, λόγω της συνεισφοράς τους στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ιστορίας: «Χωρίς τα όσπρια ο Ευρωπαϊκός πληθυσμός δεν θα είχε διπλασιαστεί σε μόλις λίγους αιώνες και δεν θα ήμασταν οι εκατοντάδες εκατομμυρίων που είμαστε σήμερα…».

Όλοι οι λαοί που ζουν γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, είχαν ως βάση της καθημερινής διατροφής τους τα όσπρια. Ειδικά για μας τους Έλληνες, όλα τα όσπρια αλλά ειδικότερα τα φασόλια, δεν είναι μόνο βασικό διατροφικό στοιχείο αλλά και πολιτισμικό, καθώς η ελληνική παραδοσιακή φασολάδα διαχρονικά θεωρείται το εθνικό φαγητό της χώρας μας.

Δυστυχώς, όμως, τα παραδοσιακά όσπρια τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εκλείψει από το τραπέζι πολλών ανθρώπων και έχουν αντικατασταθεί από άλλες τροφές, με πολύ λιγότερη θρεπτική αξία. Αυτό σίγουρα έχει αντίκτυπο και στην υγεία μας.

Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, καλύτερα τη διατροφική αξία των οσπρίων και ας τα εκτιμήσουμε ανάλογα.

Τα όσπρια αποτελούν εξαιρετική τροφή για τον άνθρωπο, αφού είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, σε φυτικές ίνες αλλά και πρωτεΐνες.

Οι πρωτεΐνες που περιέχουν τα όσπρια αν και είναι κατώτερες σε βιολογική αξία από αυτές του κρέατος είναι εντούτοις πολύ ανώτερες από όλα τα άλλα φυτικά τρόφιμα. Επίσης, τα όσπρια περιέχουν υδατάνθρακες βραδείας απορρόφησης και γι’ αυτόν το λόγο θεωρούνται τρόφιμα επιλογής για καλή υγεία ακόμη και για ειδικές κατηγορίες, όπως είναι οι διαβητικοί. Αλλά τα όσπρια, εκτός από όλα τα παραπάνω, είναι επίσης πλούσια σε πολλές βιταμίνες όπως Β και Ε, αλλά και σε σίδηρο, φώσφορο, νάτριο, ασβέστιο και κάλιο, καθώς επίσης και σε διαιτητικές ίνες.

Η μεγάλη ποσότητα και η εξαιρετική ποιότητα των διαιτητικών ινών που περιέχουν τα όσπρια βοηθούν όχι μόνο στην καλή λειτουργία του εντέρου αλλά και στη μείωση των επιπέδων της χοληστρόλης, στην πρόληψη των καρδιοπαθειών αλλά και πολλών μορφών καρκίνου.

Στην περίπτωση του καρκίνου, υπάρχουν πολλές εμπεριστατωμένες επιστημονικές μελέτες που καταδεικνύουν τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής και κατ’ επέκταση της κατανάλωσης οσπρίων, έναντι της εμφάνισης καρκίνου σε διάφορους ιστούς. Από τις πολυπληθείς μελέτες, ξεχωρίζει πάρα πολύ η μεγάλη πολυκεντρική μελέτη EPIC (Br J Cancer 2011 Apr 26;104(9):1493-9) και τα συμπεράσματά της. Σύμφωνα λοιπόν με τη συγκεκριμένη μελέτη, η προσήλωση σε αυτό που ονομάζουμε μεσογειακό μοντέλο διατροφής θα μπορούσε να μειώσει δραστικά το ρίσκο για εμφάνιση καρκίνου.

Ακόμη, πρόσφατες ιατρικές έρευνες επικεντρώνονται στη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση φασολιών και στην εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα φασόλια είναι πολύ πλούσια σε υδατάνθρακες, οι οποίοι όμως δεν χωνεύονται αλλά υφίστανται μια διαδικασία ζύμωσης στο παχύ έντερο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εκεί μια σειρά λιπαρά οξέα, όπως το οξικό οξύ, το προπιονικό οξύ και το βουτυρικό οξύ. Τα συγκεκριμένα οξέα, όπως κατέδειξαν τα στοιχεία ερευνών, επιδρούν χημειοπροληπτικά στην εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η υγιεινή διατροφή συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη ευεξία του ανθρώπινου οργανισμού και παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην πρόληψη αλλά και στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών όπως είναι ο καρκίνος. Πολλές σύγχρονες έρευνες σε διάφορα είδη τροφών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα όσπρια, έχουν αναδείξει τις έντονες αντικαρκινικές τους ιδιότητες.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, από τον Σύλλογο Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών (Κ.Ε.Φ.Ι.) Αθηνών υλοποιείται η καμπάνια «Τροφός», υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η συγκεκριμένη εκστρατεία «Τροφός» περιλαμβάνει μια σειρά από επικοινωνιακές δράσεις, μέσω των οποίων γίνεται προσέγγιση του κοινού στους χώρους των ογκολογικών κλινικών, σε φαρμακεία, μέσω της διοργάνωσης ημερίδων και εκδηλώσεων αλλά και μέσω του Διαδικτύου και των ΜΜΕ.

Ειδικότερα, από την 1η Οκτωβρίου 2013 λειτουργεί ο διαδικτυακός τόπος http://www.trophos.gr/, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για αποτελέσματα ερευνών σε σχέση με τις αντικαρκινικές ιδιότητες των τροφών, άρθρα, τροφο-λεξικό. Στον διαδικτυακό τόπο επίσης λειτουργεί forum, όπου οι χρήστες μπορούν να ρωτούν έμπειρους διαιτολόγους – διατροφολόγους του δικτύου της medNutrition για θέματα που αφορούν την αντικαρκινική διατροφή.

Η εκστρατεία υλοποιείται με την ευγενική χορηγία των εταιρειών Agrino, Genesis Pharma, Βερόπουλος, ΕΨΑ, Nestlé, Novartis Oncology, Μέλισσα Κίκιζας κι υποστηρίζεται από το δίκτυο διατροφολόγων- διαιτολόγων medNutrition και την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.